Meteen naar de content
Ken je dat slaperige gevoel na het eten? Dit artikel vertelt je alles over het fenomeen dat we postprandiale somnolentie noemen.
Wat is postprandiale somnolentie?
Als je wel eens een dipje hebt gevoeld na het avondeten of de lunch, dan heb je postprandiale somnolentie ervaren.
Even uitleggen:
'postprandiaal' betekent na een maaltijd... 'somnolentie' staat voor slaperigheid.
Dus, postprandiale somnolentie betekent dat je je slaperig of duf voelt na het eten.
Je kent het misschien beter als 'de after dinner dip'. Veel mensen voelen zich energieloos en hebben de neiging om te slapen.
Geen zorgen, het is heel normaal om dit zo nu en dan te ervaren. Wat brengt ons bij de volgende vraag...
Waarom krijg je postprandiale somnolentie?
Nu wil je waarschijnlijk horen:
"Dit zijn de drie redenen voor de after dinner dip."
Maar het zit net iets anders in elkaar. Waarom?
Omdat er beperkt sluitend bewijs is over postprandiale somnolentie. Het gevoel van een energiedip of slaperigheid na een maaltijd verschilt per persoon. Je kunt je slaperig voelen, of gewoon een gebrek aan energie hebben, of misschien beide.
Daarbij veranderen je omstandigheden steeds. Dit maakt het moeilijk om te onderzoeken.
Dat betekent niet dat er geen verschillende theorieën zijn voorgesteld. Laten we naar de meest voorkomende kijken.
Je hersenen worden gestimuleerd om te slapen
Een recente theorie stelt dat postprandiale somnolentie beïnvloed wordt door een combinatie van neuronen, het zogenaamde Arcuate Nucleus (ARC).
Deze neuronen bevinden zich in de hypothalamus, dichtbij het centrum van je hersenen. De ARC reguleert je eetlust, reagerend op signalen van je lichaam.
Je eetlust wordt voornamelijk gestuurd door signalen van je lichaam. Belangrijk hierbij zijn peptiden, korte ketens van aminozuren.
Peptiden ontstaan wanneer je eiwitrijk voedsel eet. Tijdens de spijsvertering produceert je lichaam chemicaliën die eiwitten afbreken in peptiden. Zodra deze klein genoeg zijn, kan je lichaam ze opnemen.
Na de beoordeling van je lichaamssignalen door de ARC, worden signalen naar de hypothalamus gestuurd. Hier kan de ARC het slaapcentrum stimuleren. Een andere mogelijkheid is dat het slaapcentrum geactiveerd wordt door lichaamssignalen zonder tussenkomst van de ARC.
De bloedstroom naar je hersenen verandert
Van alle theorieën over postprandiale somnolentie, is de meest voorkomende dat de bloedstroom na een maaltijd wordt herverdeeld.
Bloed wordt van de bloedvaten rond je hersenen naar die rond je darmen geleid. Er wordt gesuggereerd dat bloed van het hart naar het maag-darmkanaal wordt herverdeeld.
Dit maakt deze theorie ook een van de meest betwiste. De bloedstroom naar je hersenen wordt door je lichaam zorgvuldig geregeld om normale functies te handhaven.
Neem beweging als voorbeeld. Tijdens fysieke activiteit gaat veel bloed naar de spieren, maar de bloedstroom naar je hersenen blijft behouden. Het lijkt dus onwaarschijnlijk dat bloedherverdeling de postprandiale somnolentie verklaart.
Dus hoe voorkom je een dip na het eten?
Onderzoek moet nog uitwijzen wat precies postprandiale somnolentie veroorzaakt, maar er zijn wel tips om die bekende dip te voorkomen.
Tips om de dip na het eten te voorkomen:
Let op hoeveel je eet
Eet geen grote maaltijden als je daarna actief wilt zijn. Zorg ook dat je genoeg drinkt. Je energieniveau kent natuurlijke schommelingen door je circadiaanse ritme. Eet dus lichte maaltijden die genoeg energie geven voor wat je moet doen en drink de hele dag door genoeg water. Simpel, toch?
Balans in je macronutriënten
Je voelt je slaperiger na maaltijden met veel vet en weinig koolhydraten dan na maaltijden met weinig vet en veel koolhydraten. Kortom, als je maaltijden eet die rijker zijn aan koolhydraten, verminder je de kans op een dip. Maar, vermijd ook niet maaltijden die te hoog zijn in koolhydraten, want ook dat kan slaperigheid veroorzaken. Denk dus vooruit. Het draait allemaal om balans.
Zorg voor voldoende slaap
Een slechte nachtrust verergert de natuurlijke slaperigheid door je circadiaanse ritme. Er is een verband tussen slaaptekort en de grootte van je maaltijden. Een gebrek aan slaap in combinatie met een zware maaltijd overdag maakt je extra slaperig.
Portiecontrole
Dit klinkt misschien logisch, maar het is een belangrijk punt. Onthoud waarom je in de eerste plaats een dip krijgt? Je moet eten voor energie. Te veel eten kan leiden tot postprandiale somnolentie.
Beweeg na het eten
Zet je bloed in beweging direct na het eten. Ga wandelen of speel een potje tafeltennis. Door actief te zijn, verklein je de kans op een dip na de lunch.
Conclusie
Postprandiale somnolentie is lastig te onderzoeken, maar we weten genoeg om die dips na het eten te voorkomen. De waarschijnlijke oorzaak is een signaal in je hersenen dat je slaapcentrum activeert tijdens de spijsvertering. Dus, als je geen dip wilt, eet dan de juiste voeding in de juiste hoeveelheden, slaap goed, en blijf actief na het eten.
Bonustip: Om post-lunch of post-diner dips tegen te gaan, hebben we nutritioneel complete maaltijden ontwikkeld die alles bevatten wat je lichaam nodig heeft.
Bronnen
- Orr, W. C., Shadid, G., Harnish, M. J., &; Elsenbruch, S. (1997). Meal Composition and Its Effect on Postprandial Sleepiness. Physiology &; Behavior, 62(4), 709-712. doi:https://doi.org/10.1016/S0031-9384(97)00012-7
- Murphy, K. R., Deshpande, S. A., Yurgel, M. E., Quinn, J. P., Weissbach, J. L., Keene, A. C., . . . William, W. J. (2016). Postprandial sleep mechanics in Drosophila. Elife, 5, e19334.
- Kim, S. W., &; Lee, B. I. (2009). Metabolic state, neurohormones, and vagal stimulation, not increased serotonin, orchestrate postprandial drowsiness. Bioscience Hypotheses, 2(6), 422-427. doi:https://doi.org/10.1016/j.bihy.2009.07.008
- Bazar, K. A., Yun, A. J., &; Lee, P. Y. (2004). Debunking a myth: neurohormonal and vagal modulation of sleep centers, not redistribution of blood flow, may account for postprandial somnolence. Medical Hypotheses, 63(5), 778-782. doi:https://doi.org/10.1016/j.mehy.2004.04.015
- National Sleep Foundation, Food and Sleep, 2019.
- Wells, A. S., Read, N. W., Uvnas-Moberg, K., &; Alster, P. (1997). Influences of Fat and Carbohydrate on Postprandial Sleepiness, Mood, and Hormones. Physiology & Behavior, 61(5), 679-686.doi:https://doi.org/10.1016/S0031-9384(96)00519-7
- Reyner LA, Wells SJ, Mortlock V, Horne JA. 'Post-lunch' sleepiness during prolonged, monotonous driving - effects of meal size. Physiol Behav. 2012;105(4):1088-91. doi:10.1016/j.physbeh.2011.11.025. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0031938411005555?via%3Dihub
- Shukla C, Basheer R. Metabolic signals in sleep regulation: recent insights. Nat Sci Sleep. 2016;8:9-20. doi:10.2147/NSS.S62365. https://www.dovepress.com/metabolic-signals-in-sleep-regulation-recent-insights-peer-reviewed-article-NSS
- Matsumoto Y, Mishima K, Satoh K, Shimizu T, Hishikawa Y (2002). Physical activity increases the dissociation between subjective sleepiness and objective performance levels during extended wakefulness in humans. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S030439400200335X
Toegevoegd aan winkelwagen
